Povelja Matice srpske za negovanje srpske jezičke kulture i ćiriličnog pisma dodeljena je Kolarčevoj zadužbini. Povelja je 21. juna 2021. uručena upravnici Zadužbine Jasni Dimitrijević u sedištu Matice srpske u Novom Sadu.
U nastavku možete pročiteti obraćanje upravnice Dimitrijević na uručenju Povelje.
Velika je čast imati priliku i obratiti se u ovoj dvorani, u ovoj zgradi, povodom priznanja POVELjE MATICE SRPSKE ZA NEGOVANjE SRPSKE JEZIČKE KULTURE.
Moram da kažem da su ono što je najbolje u srpskoj kulturi pokrenuli upravo njeni građani i udruženja građana, od Srpskog naučnog društva, Srpske književne zadruge, Matice srpske pa do Kolarčevog narodnog univerziteta.
Mnogo je veza, od početka rada do danas, Zadužbine Ilije M. Kolarca sa Maticom srpskom. Od finansiranja izdanja Matice srpske iz Književnog fonda Ilije Kolarca, do višedecenijskog zajedničkog trajanja i rada. Zahvaljujući vizionarskim težnjama naših osnivača, od samog osnivanja do danas, negovali smo, unapređivali i razvijali ono najvrednije u srpskoj kulturi, umetnosti i nauci.
Te, 1932. godine, kada je zdanje Kolarčeve zadužbine počelo sa radom, Jovan Dučić je objavio jednu od svojih najčitanijih i najpopularnijih knjiga ”Blago cara Radovana”. Već je bio u diplomatskoj službi, kao i Ivo Andrić, koji piše svoje pripovetke. Desanka Maksimović je objavila prve pesme. Tu su Crnjanski, Rastko Petrović, Rade Drainac. Javlja se avangarda, a sa Davičom i Dušanom Matićem i nadrealizam. Deluje Petar Konjović, Jovan Bijelić, Petar Dobrović, Sava Šumanović. Snimljen je film ”Sa verom u Boga” Mihajla Al. Popovića, najambiciozniji i najuspešniji srpski igrani film snimljen do Drugog svetskog rata. Nikola Tesla govori o česticama bržim od svetlosti. Jugoslavija nastupa na Olimpijskim igrama u Los Anđelesu. Predsednik Srpske akademije nauka i umetnosti je Bogdan Gavrilović, a Aleksandar Belić koji će ga naslediti nekoliko godina kasnije, piše Spomenicu o otvaranju Kolarčevog narodnog univerziteta. U ovom kulturnom ambijentu, bio je važan veliki trud i vizija da se ispuni poslednja volja osnivača Zadužbine, Ilije M. Kolarca. Pored Aleksandra Belića, članovi Odbora koji su utemeljili koncept rada naše institucije su i Slobodan Jovanović, Stojan Novaković, Bogdan Popović i Milan Grol. Kolarac je do danas ostao dosledan svojoj misiji da ”na korist svog naroda”, omogući stalno dodatno obrazovanje u različitim oblastima, neguje srpsku jezičku kulturu i predstavlja najviše domete u umetničkoj muzici.
Kolarčeva zadužbina je kulturno-obrazovna ustanova, jedinstvena u Srbiji, koja neguje sećanje na svog osnivača ali i neguje i razvija sve nove prakse, a što se predstavlja pred publikom u koncertnoj dvorani i svim našim salama u kojima priređujemo različite programe. Pored značaja koncertne dvorane na Kolarcu, veliko je sve ono što je Kolarčev narodni univerzitet učinio za naše doživotno obrazovanje. Programima predavanja Kolarac je mnogima omogućio da stiču nova znanja, da se dodatno obrazuju, da iskorače izvan onog što su nastavni programi, osnovnih, srednjih škola i fakulteta, da popuni mnoge nedostatke obrzovnog i kulturnog sistema. Istovremeno, naši umetnički, likovni, muzički i drugi programi podrazumevaju promociju vrhunskih i najviših umetničkih dometa u svetu. Ova institucija, na svoj način, vodi programe i projekte koji nam daju mogućnost da čujemo ljude koji bi u nekim drugim okolnostima bili zarobljeni u okviru svojih katedara, fakulteta, dostupni samo svojim studentima.
Katedra za jezik i govor Kolarčeve zadužbine, u prethodnoj deceniji priredila je brojne književne promocije i predavanja u okviru ciklusa poput: DIJALEKTI SRPSKOG JEZIKA, DVA VEKA SRPSKOG PRAVOPISA, PREDSTAVLjANjE LEKSIKOGRAFSKIH RADOVA i izdanja SRPSKOG REČNIKA I PRAVOPISA SRPSKOG JEZIKA, O POČECIMA MODERNE SRPSKE FILOLOGIJE, MISIJI ĆIRILA I METODIJA, VUKA KARADžIĆA, AKTUELNIM PITANjIMA SRPSKOG JEZIKA I JEZIČKE POLITIKE, uključujući i teme o zakonskim okvirima srpkog jezika, kao i o statusu srpskog jezika u Srbiji i van Srbije, O JEZIČKOJ KULTURI DANAS, INOVACIJAMA U JEZIKU MLADIH, o SRPSKOM JEZIKU U MEDIJIMA… Predstavljali smo portrete iz istorije srpske filologije. U svakoj sezoni posvećujemo pažnju Aleksandru Beliću, osnivaču BEOGRADSKE LEKSIKOGRAFSKE ŠKOLE. Redovno organizujemo SEMINARE O SRPSKOJ JEZIČKOJ KULTURI i INOVACIJAMA U NASTAVI SRPSKOG JEZIKA. Više od stotinu naših filologa je učestvovalo u prethodnoj deceniji u predstavljanju tema koje su aktuelne i važne za negovanje srpske jezičke kulture.
Ovu nagradu posvećujemo članovima saveta katedara koji su u saradnji sa našim urednicima realizovali programe, profesorima – predavačima i naučnim istraživačima koji su u okviru Katedre za jezik i govor učinili da budemo aktuelni, inovativni i dosledni u negovanju srpske jezičke kulture. I našoj publici koja nas sa interesovanjem, potrebom i razlogom prati i podržava.
Čast nam je da će se POVELjA MATICE SRPSKE ZA NEGOVANjE SRPSKE JEZIČKE KULTURE naći među najvišim nacionalnim priznanjima koje je Kolarac dobio za svoj rad: Vukova, Dositejeva nagrada, Zlatni beočug, orden Svetog Save, Sretenjski orden drugog stepena, Orden zasluga za narod sa zlatnom zvezdom.
Hvala!