20. II
Dr Milica Spremić Končar, docent Filološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu
NASTANAK I RAZVOJ ARTURIJANSKE LEGENDE U ENGLESKOJ KNjIŽEVNOSTI OD XII DO KRAJA XIV VEKA
Kralj Artur, maglovita i neuhvatljiva figura čija istorijska verodostojnost nije utvrđena i najveći legendarni junak evropskog srednjeg veka, jedan je od onih književnih likova čija je popularnost zadivljujuća i teško objašnjiva. Prvi put se pominje u velškim izvorima nastalim pre X veka, a u englesku književnost uvodi ga Džefri od Monmuta u delu Istorija britanskih kraljeva u XII veku, kao relativno jednostavnu vladarsku i političku figuru. U naredna dva i po veka Artur prelazi put od kralja-dvoranina u Vasovom Romanu o Brutu, herojskog kralja bliskog staroengleskom etosu u Lajamonovom Brutu i ceremonijalne figure tipične za francusku književnost u Ser Gavejnu i Zelenom vitezu, do moćnika koji doživljava surov pad sa Fortuninog točka u Aliterativnoj smrti Arturovoj i vladara tragično rastrzanog između nepomirljivih segmenata kompleksne uloge kralja, supruga i vođe viteške družine u Arturu u strofama.
27. II
Dr Zorana Krsmanović, asistent Filološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu
LjUBAV I VITEŠTVO U ROMANIMA KRETJENA DE TROA
Inspirisan legendom o kralju Arturu i vitezima Okruglog stola, francuski srednjovekovni romanopisac Kretjen de Troa napisao je u XII veku pet romana o pustolovinama Arturovih viteza Ereka, Ivena, Kližesa, Lanselota i Persevala. U gotovo svim ovim delima javlja se upitanost o mogućnosti usklađivanja aktivnog viteškog života ispunjenog potragama, putovanjima i turnirima sa mirnim ljubavnim služenjem feudalnoj gospi, koje viteza zadržava na dvoru i udaljava od podviga u kojima treba da potvrdi svoju vrednost.
6. III
Dr Zorana Krsmanović
GRAL U FRANCUSKIM SREDNjOVEKOVNIM ROMANIMA O KRALjU ARTURU
Veliki srednjovekovni mit o Gralu prvi put se javlja krajem XII veka u romanu Perseval ili Priča o Gralu Kretjena de Troa. Od XIII do XV veka francuski srednjovekovni romanopisci nastavljaju da tumače tajne Grala, osmišljavaju njegovo poreklo i istoriju, opisuju posete zamku Kralja Ribara, zamišljaju različite povorke Grala, a kao viteza koji traga za Gralom biraju Persevala, Govena, Bohorta, Lanselota i Galahada. Posle Robera de Borona, koji je hristijanizovao Gral, autori Trilogije u prozi i ciklusa Vulgata povezuju legendu o kralju Arturu sa istorijom ovog svetog predmeta.
13. III
Dr Milica Spremić Končar
VRHUNAC ENGLESKE SREDNjOVEKOVNE ARTURIJANE: SMRT ARTUROVA TOMASA MALORIJA
Smrt Arturova Tomasa Malorija (1485), najobimnija i najcelovitija obrada arturijanske legende u engleskoj srednjovekovnoj književnosti, prozna je pripovest koja opisuje Arturov život od misterioznog začeća potomognutog Merlinovom magijom preko blistave vojne i političke karijere do smrti u tragičnoj poslednjoj bici sa Mordredom. Malorijeva Smrt Arturova predstavlja svojevrsnu sintezu engleske i francuske srednjovekovne arturijanske književnosti, kompleksno delo čija struktura svedoči o autorovom specifičnom shvatanju nastanka, uspona i razvoja, a potom i opadanja i propasti Arturove države i civilizacije. Iako pre Malorija nekoliko značajnih autora takođe prati čitav Arturov život, niko pre a ni posle njega nije stvorio delo uporedivo sa Malorijevim, po obimu, raznovrsnosti, uzvišenosti i lepoti, ali ni po realizmu, protivrečnostima i tragici.