- Doc. dr Ana Golubović
Upoznajte gmizavce Golem Grada, malog ostrva u Makedonskom delu Prespanskog jezera. Svoj popularni naziv „Zmijsko ostrvo“ zaslužio je po brojnoj populaciji zmija ribarica i poskocima koje odlikuje patuljast rast i najveća gustina populacije ove vrste poznata nauci. Ostrvo bi moglo sa punim pravom da nosi i naziv „Ostrvo kornjača“, po svojoj fascinantnoj i mističnoj populaciji šumskih kornjača. Njih odlikuje odnos polova od 13 adultnih mužjaka na svaku adultnu ženku, što je uslovilo znatnu stopu mortaliteta ženki i često homoseksualno ponašanje mužjaka. Dođite da čujete rezultate međunarodnog tima biologa nakon 15 godina ekspedicija na pustom ostrvu na tromeđi balkanskih država.
- Dr Miloš Brkušanin
Spinalna mišićna atrofija (SMA) najčešći je genetički uzrok smrtnosti u dečijem uzrastu. Tokom prvih nekoliko meseci života obolelih dolazi do prevremenog i nepovratnog odumiranja motornih neurona, usled čega oko 60% njih umre pre navršene druge godine, dok preostalih ~40% živi sa trajnim invaliditetom.
Odobrenje tri genetički dizajnirane terapije za lečenje SMA donelo je pravu revoluciju u ovoj oblasti. Sve tri terapije ostvaruju najveći efekat isključivo onda kada se primene pre pojave bilo kakvih simptoma, odnosno pre nego što nastupe nepopravljiva oštećenja. Preduslov za tako ranu primenu terapije jeste otkrivanje bolesti u trenutku kada se dete ni po čemu ne razlikuje od druge, zdrave dece. Glavni vid prevencije postao je neonatalni skrining, odnosno testiranje beba na samom rođenju, kojim se bebi sa SMA, ali i članovima njene porodice, daje šansa da žive život normalnog kvaliteta. Dobrobiti su dalekosežne i brojne po društvo u celini. Zahvaljujući timu sa Biološkog fakulteta u Beogradu, neonatalni skrining za SMA trenutno se uspešno sprovodi na ograničenom broju novorođenčadi u Srbiji i dao je odlične rezultate.
- Doc. dr Anđela Rodić
Uplivom složenih matematičkih, fizičkih i računarskih metoda u biološka istraživanja, u modernoj nauci je uspostavljena računska biologija sa brojnim pod-oblastima. Za analizu bioloških podataka, naša istraživačka grupa koristi statističke i bioinformatičke metode, kao i matematičko modeliranje bioloških sistema. Ove metode smo primenili u svom teorijskom istraživanju razvoja epidemije COVID-19 sa ciljem da ispitamo koji se to meteorološki, demografski i medicinski faktori mogu snažno povezati sa brzinom širenja infekcije i ozbiljnošću kliničke slike bolesti na nivou populacije. Na primer, ako primetimo da je u državama sa visokom temperaturom širenje infekcije slabije, mogli bismo da pretpostavimo da širenje virusa značajno zavisi od klime. Međutim, istu korelaciju bismo primetili i ako među tim državama u kojima je temperatura visoka preovlađuju one sa intenzivnim domaćim i međunarodnim saobraćajem, tj. mešanjem ljudi, u kom slučaju bi uticaj temperature kao faktora bio indirektan. Razdvajanje direktnih od indirektnih uticaja na epidemiju je veoma složeno pitanje, a nas je zanimalo kako i koliko možemo da suzimo skup faktora koji bi se mogli nazvati direktnim prediktorima epidemije COVID-19.
- Doc. dr Nikola Unković
Mrtvo more, kraterska jezera, termalni izvori, unutrašnjost stena ispod morskog dna, moduli Međunarodne svemirske stanice, zidovi oštećenog reaktora Nuklearne elektrane u Černobilju… ali i neobičan živopis oslikan unutar pećinske crkve na obroncima Stare planine. Ova okruženja, gde se uslovi života približavaju granicama onoga čemu poznat život može da se prilagodi, su dom organizama sposobnih da tu ne samo prežive već i aktivno rastu i menjaju svet oko sebe – ekstremofila. Pridružite se timu mikologa i bakteriologa Biološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu u njihovoj misiji da razotkriju skriveni svet ekstremofila živopisa u narodu poznatog kao „Ćelavi Isus“, otkriju uzroke propadanja ovog vrednog kulturnog dobra i pronađu delotvorno „zeleno“ rešenje pridržavajući se starog Hipokratovog pravila “primum non nocere”.